Chyba każdemu z nas zdarzyło się kiedyś coś pożyczyć, czy to od rodziny, czy znajomych. Wiele osób nie zastanawia się jednak, jakie prawa i obowiązki spadają na nich w chwili przyjęcia roli pożyczkobiorcy lub pożyczkodawcy, nawet jeśli chodzi tylko o pożyczki między najbliższą rodziną.
W tym artykule dowiesz się, jak powinna wyglądać pożyczka od rodziny, czy powinno zawrzeć się umowę i jak rozliczyć się z urzędem skarbowym.
Co to jest pożyczka?
Prawna definicja pożyczki mówi nam, że jest to sytuacja, w której osoba udzielająca pożyczki, przenosi na własność osoby pożyczającej określoną ilość pieniędzy, bądź rzeczy oznaczonych co do gatunku, a osoba pożyczająca zobowiązuje się zwrócić jej tę samą ilość pieniędzy bądź rzeczy tego samego gatunku.
Oznacza to, że prawnie pożyczką nie są tylko pieniądze, ale też przedmioty.
- Co to jest pożyczka?
- Pożyczka od rodziny, a umowa
- Dlaczego warto spisać umowę w każdym przypadku?
- Pożyczka od rodziny podatek
- Zgłoszenie pożyczka od rodziny
- Co, jeśli zgłoszenie nie zostanie złożone?
- Pożyczka od dalszej rodziny i znajomych
- Wady i zalety pożyczek od rodziny
- Co, jeśli członek rodziny nie spłacił pożyczki w ustalonym terminie?
- Alternatywa dla pożyczki od rodziny
Pożyczka od rodziny, a umowa
Przepisy mówią, że pożyczki na kwotę większą niż 1000 złotych muszą mieć formę dokumentu pisemnego. Może być on sporządzony pisemnie bądź komputerowo, najważniejsze, aby zawierał czytelne podpisy obu stron.
Natomiast pożyczki do 1000 złotych mogą być zawierane, na tak zwaną umowę ustną, nie oznacza to jednak, że forma ta nie jest wiążąca. Obowiązuje nas tak samo do przestrzegania jej warunków, jak umowa pisemna.
Dlaczego warto spisać umowę w każdym przypadku?
Nawet jeśli pożyczamy małe kwoty pieniędzy, umowa będzie najbezpieczniejsza. Pomoże nam między innymi:
- udowodnić, że pożyczyliśmy pieniądze faktycznie tej osobie, a on zobowiązała się nam je oddać,
- pokazać, że kwota do zwrotu będzie, taka jaką żądamy,
- udowodnić, że termin oddania pożyczki minął,
- żądać odsetek po przekroczeniu terminu.
Pożyczka od rodziny podatek
Sama pożyczka, jako czynność cywilnoprawna obwarowana jest obowiązkiem odprowadzenia podatku. Istnieją jednak wyjątki, o ile umowa zawarta jest pomiędzy:
- małżonkami,
- rodzeństwem,
- zstępnymi i wstępnymi,
- ojcem, macochą, pasierbem,
a kwota pożyczki nie przekracza 9 637 zł, jesteśmy zwolnieni z konieczności odprowadzenia podatku. Jeśli pożyczymy więcej, na przykład 11 000, to podatek w wysokości 0.5% jest naliczany tylko od kwoty, która przekracza zwolnienia. Oznacza to, że przy 11 000 zł zapłacimy 6,8 zł podatku.
Zgłoszenie pożyczka od rodziny
Gdy pożyczamy pieniądze od najbliższych, każdorazowo jesteśmy zobowiązani do zgłoszenia tego urzędowi skarbowemu, dopiero wtedy zostaniemy zwolnieni z podatku. Aby uniknąć podatku, musimy:
- Złożyć deklarację w urzędzie skarbowym w terminie nieprzekraczającym 14 dni od daty zawarcia umowy.
- Udokumentować to, że pieniądze do nas trafiły (przekaz pocztowy, wpływ na rachunek).
Do złożenia deklaracji i udokumentowania transakcji zobowiązany jest pożyczkobiorca.
Co, jeśli zgłoszenie nie zostanie złożone?
Pominięcie tej ważnej kwestii będzie wiązać się niestety z nieprzyjemnymi konsekwencjami. Jeśli podczas kontroli podatkowej, zostanie wykryty: brak zapłacenia 0.5% podatku, brak złożenia deklaracji lub brak jej udokumentowania, to pożyczkobiorca zmuszony będzie zapłacić 20% podatku, od pożyczonej kwoty, zamiast standardowego 0.5%.
Dlatego tak ważne jest, aby starannie dopełnić wszystkie czynności, czy to przy dużej kwocie pożyczka od rodziny na cele mieszkaniowe, czy pożyczkach gotówkowych na mniejsze cele.
Pożyczka od dalszej rodziny i znajomych
Jeśli chcemy pożyczyć pieniądze od osób niezwiązanych z nami bezpośrednio, np. od kuzyna lub przyjaciela to sprawa jest bardziej zawiła. W praktyce jest to opodatkowane standardowo tzn. 0.5%, ale możemy uniknąć tego w sytuacji, gdy suma pożyczek od jednej osoby, w ciągu 3 lat nie była większa niż 5 000 złotych, lub 25 000 złotych od kilku osób.
Dlatego tak ważne jest, aby starannie dopełnić wszystkie czynności, czy to przy dużej kwocie pożyczka od rodziny na cele mieszkaniowe, czy pożyczkach gotówkowych na mniejsze cele.
Wady i zalety pożyczek od rodziny
Przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu pożyczki należy przeanalizować, jakie są jej plusy i minusy. Poniżej stworzyliśmy zestawienie najważniejszych z nich.
Zalety:
- brak prowizji, odsetek i dodatkowych opłat,
- pozbawiona jest wielu formalności,
- udzielana bez zdolności kredytowej,
- możliwość pożyczenia pieniędzy na dowolny cel,
- w razie braku spłaty mniejsze konsekwencji, niż przy pożyczkach w banku.
Wady:
- przy braku sporządzonej umowy pożyczkodawca może żądać nagłej spłaty,
- konieczność składania deklaracji podatkowej i odprowadzenia podatku,
- w razie brak spłaty popsucie relacji rodzinnych.
Co, jeśli członek rodziny nie spłacił pożyczki w ustalonym terminie?
W zależności od relacji i naszego podejścia do danej osoby można zastosować różne kwoty. Jeśli proszenie i przypominanie się od dłuższego czasu nie daje efektu, to nawet jeśli nie została zawarta pisemna umowa mamy prawo wysłać pisemne wezwanie do zapłaty, a pożyczkobiorca ma obowiązek uregulować należność do 6 tygodni od daty otrzymania pieniędzy.
Jeśli tak się nie stanie możemy wystąpić do sądu z pozwem o wydanie nakazu zapłaty. Sąd
wyda go na podstawie umowy lub wezwania do zapłaty, tym samym zobowiązując dłużnika do oddania środków w ciągu 2 tygodni.
Alternatywa dla pożyczki od rodziny
Czasem potrzebujemy szybkiego zastrzyku gotówki, ale nie mamy wokół siebie osób gotowych pożyczyć nam pieniędzy. Alternatywą może okazać się szybka chwilówka pozabankowa. Podobnie, jak w przypadku pożyczka od rodziny w gotówce, nie jest wymagane okazywanie przez nas zaświadczeń od pracodawcy i nie jesteśmy sprawdzani w BIK. Dlatego w taki sposób równie łatwo możemy uzyskać szybkie pieniądze. Należy jednak liczyć się z tym, że nasza pożyczka będzie oprocentowana.